អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានបង្ហាញក្តីព្រួយបារម្ភធំមួយបន្ទាប់ពីទិន្នន័យថ្មីបង្ហាញថា ជំងឺស្ទះសួតរ៉ាំរ៉ៃ (COPD) នៅតែជាមូលហេតុស្លាប់របស់មនុស្សដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងឈរនៅចំណាត់ថ្នាក់ទី 4 នៅលើពិភពលោក។ តាមរបាយការណ៍ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2024 ជំងឺនេះបានសម្លាប់មនុស្សជាង 3.5 លាននាក់។
ជំងឺស្ទះសួតរ៉ាំរ៉ៃ គឺជាជំងឺរលាកសួតរុំារ៉ៃដែលបណ្តាលឱ្យស្ទះខ្យល់ និងធ្វើឱ្យយើងពិបាកដកដង្ហើម។ ជារឿយៗវាមានការវិវត្តយឺត ប៉ុន្តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងបន្តិចម្តងៗ ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរោគសញ្ញាដូចជា៖ ក្អករ៉ាំរ៉ៃ ដកដង្ហើមខ្លីៗ ស្ទះខ្យល់ ឬអស់កម្លាំងជាងធម្មតា។ អ្នកជំនាញពន្យល់ថា ជាទូទៅកត្តាដែលធ្វើឱ្យជំងឺនេះកើតឡើងគឺបណ្ដាលមកពី៖ ការជក់បារី ប៉ះពាល់ជាមួយខ្យល់កង្វក់ច្រើន មានបញ្ហាផ្លូវដង្ហើមមិនបានព្យាបាលឱ្យត្រឹមត្រូវ និងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យយឺតពេក។ នៅតំបន់ខ្លះជាពិសេសនៅទីក្រុង និងតំបន់ឧស្សាហកម្ម អ្នករស់នៅអាចនឹងប៉ះពាល់ច្រើននឹងផ្សែងឡាន ធូលី និងការបំពុលខ្យល់ពីរោងចក្រ ផ្សេងៗ។
មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យជំងឺនេះកាន់តែគ្រោះថ្នាក់បំផុត គឺមនុស្សជាច្រើនមិនសូវជាចាប់អារម្មណ៍នឹងរោគសញ្ញាដំបូងៗទេ ដោយគិតថាវាគ្រាន់តែជំងឺក្អកធម្មតា។ អ្នកជំនាញផ្នែកសួតបានឱ្យដឹងថា ការសង្កេត រកឱ្យឃើញជំងឺនេះភ្លាមៗគឺសំខាន់ណាស់ ប្រសិនបើអ្នកក្អកដដែលៗរយៈពេលយូរ ពិបាកដកដង្ហើម ហាក់ដូចជាស្ទះខ្យល់ និងមានអារម្មណ៍ថាអស់កម្លាំងជាងធម្មតា គួរតែទៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីពិនិត្យ ជំងឺនេះអាចត្រូវបានរកឃើញដោយការធ្វើតេស្តមុខងារសួត ឬអ្នកគួរតែទៅពិនិត្យសុខភាពឱ្យបានជាប្រចាំដើម្បីទប់ស្កាត់មុនពេលវារីករាលដាលកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
ដើម្បីបញ្ជៀសហានិភ័យនេះ អ្នកជំនាញណែនាំឱ្យចាប់ផ្ដើមពីការផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃដូចជា៖ កាត់បន្ថយការប៉ះពាល់ខ្យល់ពុលច្រើន ចេញក្រៅត្រូវពាក់ម៉ាស់ការពារ នៅក្នុងផ្ទះគួរបើកបង្អួចឱ្យខ្យល់ចេញចូល ឬប្រើម៉ាស៊ីនបន្សុទ្ធខ្យល់ នៅពេលចំអិនអាហារដែលមានផ្សែងច្រើន។ សម្រាប់អ្នកជក់បារី គួរតែកាត់បន្ថយ ឬបើអាចគួរតែបញ្ឍប់ដើម្បីទទួលបានសុខភាពល្អ។ សម្រាប់ការការពារក្នុងរយៈពេលវែង WHO និងគ្រូពេទ្យជំនាញណែនាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងជំងឺផ្តាសាយ និងជំងឺរលាកសួត ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការឆ្លងដែលអាចធ្វើឱ្យស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរឡើង៕
អត្ថបទដោយ៖ សារួ