ជំងឺរលាកសួត គឺជាការឆ្លងមេរោគដែលរលាកថង់ខ្យល់នៅក្នុងសួតមួយ ឬទាំងពីរ ដោយលក្ខណៈថង់ខ្យល់នោះ អាចពោរពេញដោយសារធាតុរាវ ឬខ្ទុះ (វត្ថុធាតុកខ្វក់) នឹងបង្កឱ្យកើតចេញ ក្អកមានស្លេស្ម ក្តៅខ្លួន គ្រុន និងពិបាកដកដង្ហើម។ (នេះបើផ្អែកទៅតាមប្រភពចេញ mayoclinic)

យ៉ាងណាមិញ បើផ្អែកទៅតាមការពន្យល់របស់វេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ ប៊ុនលី ឯកទេសជំងឺសួត នៅមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជាចិនព្រះកុសុមៈ (ហៅពេទ្យលោកសង្ឃ) បានបង្ហាញឱ្យដឹងថា មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យមានបញ្ហារលាកសួត គឺបណ្ដាលមកពីកត្តារួមមាន៖

- មនុស្សមានអាយុចាប់ពី៦៥ឆ្នាំឡើងទៅអាចប្រឈមមុខខ្ពស់

- អ្នកមានជំងឺហឺត ជំងឺរលាកទងសួតរុំារ៉ៃ (COPD)

- ការជក់បារី និងការស្រូបយកនូវសារធាតុគីមីមួយចំនួន

- ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ ការឆ្លងរោគបាក់តេរី និងវីរុស

- អ្នកដែលបានប្តូរសរីរាង្គ ឬទទួលការព្យាបាលដោយគីមី ឬថ្នាំស្តេរ៉ូអ៊ីតរយៈពេលវែង...។

ជាទូទៅ ចំពោះមនុស្សប្រុសអាចមានហានិភ័យកើតជំងឺរលាកសួតនេះខ្ពស់ជាងនារី ដោយមនុស្សប្រុសដែលមានអាយុចាប់ពី៤០ឆ្នាំឡើងទៅគេសង្កេតឃើញថា អាចប្រឈមនឹងជួបបញ្ហារលាកសួត។​ ចំណុចនេះ គឺដោយសារតែមនុស្សប្រុសជាទូទៅគាត់ជាមេគ្រួសារ ត្រូវចេញធ្វើការ ចេញដើរច្រើន ដែលជាហេតុងាយរងនឹងបរិយាកាសខាងក្រៅញឹក ខណៈដែលស្ត្រីគាត់ភាគច្រើនគាត់នៅផ្ទះ​ ចំណែកឯការថែរក្សាសុខភាពរបស់មនុស្សប្រុសទៀតសោត នៅមានកម្រិតមិនដូចនារីនោះទេ។

យ៉ាងណាមិញ ជារោគសញ្ញាដែលបង្ហាញពីបញ្ហាសុខភាពនេះ បើផ្អែកទៅតាមប្រភពបន្ថែម mayoclinic បានបង្ហាញចំពោះរោគសញ្ញាក្នុងកម្រិតស្រាល អាចមានអាការស្រដៀងទៅនឹងជំងឺផ្តាសាយធម្មតា ឬគ្រុនផ្តាសាយ តែមានរយៈពេលយូរ។ ចំណែកឯរោគសញ្ញាកាន់តែវិវត្តន៍នោះអាចរួមមាន៖

- ឈឺទ្រូងនៅពេលអ្នកដកដង្ហើម ឬក្អក

- ភាពច្របូកច្របល់ ឬអារម្មណ៍ងាយប្រែប្រួលឆាប់រហ័ស

- ក្អក​ ​អាច​បង្កើត​ក្លិន​មាត់

- អស់កម្លាំង ក្តៅខ្លួន បែកញើស និងញ័រញាក់

- សីតុណ្ហភាពរាងកាយទាបជាងធម្មតា ចង្អោរ ក្អួត ឬរាក

- ដង្ហើមខ្លី...។

ផលវិបាក៖ ទោះបីជាមានការព្យាបាលក៏ដោយ មនុស្សមួយចំនួនដែលមានជំងឺរលាកសួត ជាពិសេសអ្នកដែលស្ថិតក្នុងក្រុមដែលមានហានិភ័យខ្ពស់អាចជួបប្រទះនូវផលវិបាក រួមមាន៖

- បាក់តេរីនៅក្នុងចរន្តឈាម៖ បាក់តេរីដែលចូលទៅក្នុងចរន្តឈាមពីសួត អាចរីករាលដាលការឆ្លងមេរោគទៅសរីរាង្គផ្សេងទៀតដែលអាចបណ្តាលឱ្យខូចសរីរាង្គ។

- ពិបាកដកដង្ហើម៖ ប្រសិនបើជំងឺរលាកសួតធ្ងន់ធ្ងរ ឬអ្នកមានជម្ងឺសួតរុំារ៉ៃ អាចជួយបញ្ហាក្នុងការដកដង្ហើមចេញ (អុកស៊ីសែនគ្រប់គ្រាន់)។

- ការប្រមូលផ្តុំសារធាតុរាវនៅជុំវិញសួត (ការបញ្ចេញទឹករំអិល)៖ ជំងឺរលាកសួតអាចបណ្តាលឱ្យមានសារធាតុរាវនៅក្នុងចន្លោះស្តើងរវាងស្រទាប់នៃជាលិកាដែលតម្រង់ជួរសួត និងប្រហោងទ្រូង (pleura)។

- អាប់សក្នុងសួត៖ អាប់សកើតឡើង ប្រសិនបើមានខ្ទុះនៅក្នុងប្រហោងក្នុងសួត។ អាប់សជាធម្មតាត្រូវបានព្យាបាលដោយថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិច។

គូសបញ្ជាក់បន្ថែមដែរ ក្នុងលក្ខខណ្ឌការពារប្រសើរជាជាងព្យាបាល បងប្អូនគួរតែទៅការប្រឹក្សាជាមួយនឹងក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញឱ្យបានច្បាស់លាស់ ដើម្បីទទួលយកថ្នាំបង្ការឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាពិសេសចំពោះកុមារដែលមានអាយុចន្លោះពី ២ទៅ៥ឆ្នាំ។ ជាមួយគ្នានេះផងដែរ ត្រូវមានទម្លាប់រស់នៅប្រកបដោយអនាម័យល្អ ដើម្បីការពារខ្លួនអ្នកពីការឆ្លងមេរោគផ្លូវដង្ហើមផ្សេងៗ កុំជក់បារី និងព្យាយាមរក្សាប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់អ្នកឱ្យរឹងមាំតាមរយៈការគេងឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ហាត់ប្រាណទៀងទាត់ និងញ៉ាំអាហារដែលមានសុខភាពល្អ៕

អត្ថបទដោយ៖ ប៉ាវ ភក្តី