ជាការពិតណាស់ ជំងឺមហារីកសួត ត្រូវបានចាត់ទុកជាជំងឺមួយដែលកើតឡើងពីការជក់បារី។ ប៉ុន្ដែវាមិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យអ្នកជក់បារីមានហានិភ័យនោះទេ សូម្បីតែអ្នកនៅក្បែរអ្នកជក់ ក៏រងផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពដូចគ្នា ក្រោយពីស្រូបផ្សែងបារីចូលទៅក្នុងខ្លួន។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការមិនជក់បារី ឬការមិននៅក្បែរអ្នកជក់បារី មិនបានធ្វើឱ្យគ្រប់គ្នាមានសុវត្ថិភាពពីជំងឺមហារីកសួតឡើយ ដោយសារតែការបំពុលបរិយាកាស ក៏អាចធ្វើឱ្យគ្រប់គ្នាកើតមានជំងឺនេះបានដែរ។
បើយោងតាមវេបសាយ The Guardian បានឱ្យដឹងថា សមាមាត្រនៃមនុស្សដែលត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាមានជំងឺមហារីកសួត ដោយមិនធ្លាប់ជក់បារីកំពុងកើនឡើង ក៏ព្រោះតែការបំពុលបរិយាកាស។ នៅពេលនេះ ចំពោះអ្នកដែលមិនធ្លាប់ជក់បារី ឬថ្នាំជក់ តែមានជំងឺមហារីកសួត ត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថាជាមូលហេតុខ្ពស់បំផុតទី៥ នៃការស្លាប់ដោយសារជំងឺមហារីកនៅទូទាំងពិភពលោក។
កាលពីក្នុងឆ្នាំ២០២២ មានចំនួន២០០,០០០ករណីនៃប្រភេទមហារីក Adenocarcinoma ត្រូវបានរកឃើញកើតឡើងមកពីការប៉ះពាល់នឹងការបំពុលបរិយាកាស ខណៈអ្នកជំងឺទាំងនោះពុំមែនជាអ្នកជក់បារីឡើយ។ ការសិក្សាបានរកឃើញទៀតថា ប្រភេទមហារីក Adenocarcinoma ដែលបណ្ដាលមកពីការបំពុលបរិយាកាស ត្រូវបានរកឃើញនៅអាស៊ីខាងកើត និងជាពិសេសគឺប្រទេសចិន។
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែត The Guardian ប្រធានផ្នែកតាមដានជំងឺមហារីករបស់ភ្នាក់ងារអន្តរជាតិសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវជំងឺមហារីក IARC លោកវេជ្ជបណ្ឌិត «Freddie Bray» បាននិយាយថា ជាមួយនឹងការថយចុះ អត្រាប្រេវ៉ាឡង់នៃការជក់បារី ដូចដែលបានឃើញនៅក្នុងចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក សមាមាត្រនៃជំងឺមហារីកសួតដែលត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យក្នុងចំណោមអ្នកដែលមិនធ្លាប់ជក់បារីមាននិន្នាការកើនឡើង។ ជាមួយគ្នានេះ សមាមាត្រសកលនៃប្រភេទមហារីក Adenocarcinomas ដែលបណ្តាលមកពីការបំពុលបរិយាកាសជុំវិញនឹងកើនឡើង អាស្រ័យលើភាពជោគជ័យទាក់ទងនៃយុទ្ធសាស្រ្តនាពេលអនាគត ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់ និងការបំពុលខ្យល់នៅទូទាំងពិភពលោក។
យ៉ាងណាមិញ ជំងឺមហារីកសួតនៅតែជាមូលហេតុដ៏ឈានមុខនៃការកើតជំងឺមហារីក និងការស្លាប់នៅទូទាំងពិភពលោក។ នៅឆ្នាំ២០២២ មានមនុស្សប្រហែល២.៥លាននាក់ ត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាមានជំងឺនេះ។ ភ្នាក់ងារអន្តរជាតិសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវជំងឺមហារីក IARC បានរកឃើញទៀតថា ប្រភេទមហារីក Adenocarcinoma មានចំនួន ៤៥.៦% នៃករណីមហារីកសួតសកលក្នុងចំណោមបុរស និង៥៩.៧% នៃករណីមហារីកសួតសកលក្នុងចំណោមស្ត្រីក្នុងឆ្នាំ២០២២។ លើសពីនេះ ប្រភេទមហារីក Adenocarcinoma មានរហូតដល់ទៅ៧០%នៃករណីមហារីកសួត ក្នុងចំណោមអ្នកដែលមិនជក់បារី។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា អ្នកមានជំងឺមហារីកសួតមានរោគសញ្ញា ក្អកមិនបាត់ ឬក្អកមានឈាម ស្រកទម្ងន់ អស់កម្លាំង ឈឺទ្រូង ដង្ហើមខ្លីៗនិងថប់ៗ ស្អក ឈឺឆ្អឹង និងឈឺក្បាល។ នៅដំណាក់កាលដំបូងនៃរោគសញ្ញាមហារីកសួតអាចពិបាកនឹងរកឃើញ ខណៈមនុស្សមួយចំនួនដែលមានជំងឺមហារីកសួតមិនមានរោគសញ្ញាអ្វីទេ រហូតដល់មហារីកបានរាលដាលដល់ផ្នែកផ្សេងទៀតនៃរាងកាយ៕
អត្ថបទដោយ៖ មាស ចាន់ដារ៉ា