ខណៈកំពុងស្ថិតក្នុងរដូវភ្លៀង ពិសេសជំនន់ទឹកភ្លៀងប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះដែលធ្វើឱ្យតំបន់មួយចំនួនត្រូវលិចទឹក ជំងឺឆ្លងម៉េឡូអុីដអាចរាតត្បាតនៅតំបន់លិចទឹក នេះបើតាមលោក យឹម សុវណ្ណរ៉ា គិលានុបដ្ឋាកផ្តល់ប្រឹក្សាផ្នែកជំងឺឆ្លង និងទប់ស្កាត់ការចម្លងរោគ របស់អង្គការ Diagnostic Microbiology Development Program (DMDP)។

លោកសុវណ្ណរ៉ាបានបន្តថា ប្រទេសកម្ពុជាអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺនេះបាន តាំងពីឆ្នាំ២០០៥ ហើយកំណើនចេះតែឡើងរហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ ហើយអត្រាស្លាប់នៅប្រទេសថៃលើសពី៤០% ហើយប្រទេសកម្ពុជាយើងអាចលើស៥០% (របាយការណ៍C-TEAM ចុះថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨)។

អ្វីទៅដែលហៅថាជំងឺម៉េឡូអ៊ីដ (Melioidosis)?

ជំងឺម៉េឡូអ៊ីដ (Melioidosis)ជាប្រភេទជំងឺឆ្លងដែលបង្កឡើងដោយពពួកបាក់តេរីឈ្មោះ Burkholderia pseudomallei ដែលជាធម្មតាវារស់នៅក្នុងទឹក និងដី។ បាក់តេរីនេះអាចឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនមនុស្សយើងតាមរយៈផ្លូវដង្ហើម (តាមការដកដង្ហើម) តាមរយៈជ្រាបចូលតាមស្បែក និងតាមផ្លូវអាហារ។ កត្តាប្រឈមមាន កត្តាវេជ្ជសាស្ត្រ មុខរបរ និងរបៀបរស់នៅ។

ជាទូរទៅជំងឺនេះច្រើនកើតឡើងនៅរដូវភ្លៀង ដោយសារមានខ្យល់បក់បោក ហេតុដូច្នេះហើយទើបកើតជាជំងឺរលាកសួតច្រើនជាងគេ តែគេក៏រកឃើញថាការហូបទឹកមិនស្អាតក៏ឆ្លងដែរជាពិសេសកូនក្មេង អាចកើតជាបូសនៅក។

រោគសញ្ញានៃជំងឺឆ្លងម៉េឡូអ៊ីដ (Melioidosis)៖

• គ្រុនក្តៅ(fever)
• រលាកសួត(ការបង្ករោគតាមប្រព័ន្ធនៃសរីរាង្គកាយរបស់យើង ឧទាហរណ៍ ប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើម បង្កើតបានជាជំងឺរលាកសួតនេះ កើតច្រើនជាងគេប្រហែល៥០% )
• មានរបួសអាប់ែស(multiple abscesses)

ការចាប់ផ្តើម

• ១-២១ ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់មេរោគ

មូលហេតុ

• មេរោគ Burkholderia pseudomallei រាលដាលដោយទំនាក់ទំនងរវាងដីនឹងទឹក

ការការពារ

• កុំប៉ះពាល់ទឹកកខ្វក់។

ប្រភពខាងលើបានឱ្យដឹងទៀតថា ដើម្បីការពារខ្លួនពីជំងឺឆ្លងនេះ ពិសេសខណៈមានជំនន់ទឹកភ្លៀងកំពុងហក់ឡើងខ្ពស់ ត្រូវអនុវត្តដូចខាងក្រោម៖

១. កុំចេញផ្ទះ ឬចុះទឹក តែបើចៀសមិនផុតពាក់ស្បែកជើងកៅស៊ូកវែង និងពាក់ម៉ាស់ផង

២. បើបងប្អូនមានដំបៅ ហើយបានប៉ះជាមួយទឹកសូមលាងជាមួយទឹកស្អាត និងសាប៊ូភ្លាមៗ

៣. ចៀសវាងការពិសារទឹក និងបន្លែឆៅ

៤. ចៀសវាងការដើរដោយជើងទទេ។

ដោយសារស្ថានភាពមានទឹកជំនន់បែបនេះទើបលោកគ្រូពេទ្យបានចេញសារឱ្យបងប្អូនប្រយ័ត្ន ចេះការពារខ្លួន ដោយសារបាក់តេរីនេះរស់នៅក្នុងទឹក និងដី។

ប្រសិនបើលោកអ្នកសង្ស័យរោគសញ្ញាជំងឺនេះ សូមទទួលការព្យាបាលដោយគ្រូពេទ្យដែលមានជំនាញ ហើយកន្លែងដែលអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានទាល់តែមានមន្ទីរពិសោធន៍មីក្រូជីវសាស្ត្រ (Microbiology laboratory) តែប៉ុណ្ណោះ៕

អត្ថបទដោយ ហៃ សុចិន្តា